Największe atrakcje turystyczne Splitu

Bezpośrednio przy morzu, między rokiem 295 i 305 cesarz rzymski Dioklecjan zbudował Dioklecijanova palaca z przeznaczeniem na rezydencję na późniejsze lata życia. Pałac zbudowany na wzór rzymskiej villa rustica i czworo kątnego obozu wschodniego o rozmiarach 215 m od strony wschodniej i zachodniej i 180 m od północnej i południowej. Masywne i ciężkie mury miały 2 m grubości. Umieszczono na nich 16 wieżyc. Materiał budowlany pochodził z wyspy Brać i z Egiptu. Bramy miejskie stały na przedłużeniu dwóch głównych ciągów komunikacyjnych Decumanus (wschód-zachód) i Cardo (północ-południe).

Od strony północnej, obok Porta Aurea (Zlatna vrata, Złota Brama) - głównej bramy pałacu prowadzącej do Salony - zobaczyć można współczesną monumentalną rzeźbę dłuta Ivana Mestrovića, przedstawiającą biskupa Gregora z Nin. Zwiedzanie starego miasta najlepiej rozpocząć od strony morza. Z promenady nadmorskiej wysadzonej palmami można ogarnąć wzrokiem cały pahu i dostrzec jego piękno. Nietrudno rozpoznać zarys galerii, która w czasach antycznych tej stronie pałacu nadawała niepowtarzalny charakter. Jej otwory zostały zamurowane w XVIII w., gdy na terenie pałacu pobudowano domy.

W czasach, gdy budowano pałac, fale morskie podpływały pod mur południowy, tak iż przy bramie Porta Aenea (Mjedena vrata, Brama z Brązu) kotwiczyły siatki z zaopatrzeniem. Brama prowadziła bezpośrednio do pomieszczeń piwnicznych służących za magazyny. Ponad ich sklepieniami na wyższym piętrze znajdowały się prywatne pomieszczenia Dioklecjana. W latach II wojny światowej górne piętra zostały zniszczone. Na podstawie podziału piwnic można zlokalizować pomieszczenia cesarskie. Na dłuższej osi przebiegał korytarz z przylegającymi do niego pomieszczeniami, jak również duża, trójnawowa hala z apsydą. Nad tym pomieszczeniem piwnicznym mogła się znajdować sala reprezentacyjna, gdzie odbywały się publiczne ceremonie. W odrestaurowanych sklepionych piwnicach są organizowane wystawy.

Od Porta Aenea prowadzi przejście na ukos przez piwnice do perystylu. dużego dziedzińca otoczonego krużgankiem. Jest to centralny punkt całego kompleksu, który można porównać z rzymskim forum, tu się bowiem przecinają Cardo i Decumanus. Po stronie cesarskich apartamentów, czyli po stronie południowej, polecił Dioklecjan wybudować monumentalną halę z kopułą i westybulem, która stanowiła główne wejście i w której przyjmował dostojników rzymskich. Cztery granitowe kolumny podpierają otoczynę westybulu, w jego wnętrzu tęcza tworzy łuk. Hala była dawniej ozdobiona mozaikami i marmurem. Między dawnymi arkadami, które stanowią architektoniczne przedłużenie westybulu, można pokrzepić się filiżanką kawy. Perystyl stanowi w lecie stylowe kulisy do przedstawień teatralnych.

Na wschód od perystylu, Dioklecjan wzniósł swoje Mauzoleum. Po niewielkich pracach adaptacyjnych w VII w. budowla poświęcona została Sveti Duje i podniesiona do godności katedry. Przez wieżę (jej budowa trwała od XIII do XVII w) prowadzą schody do ośmiobocznego pomieszczenia. Wejścia strzegły dwa sfinksy, z których jeden znajduje się w westybulu prowadzącym do pomieszczeń cesarskich, a drugi przy świątyni Jupitera. Wnętrze katedry o kolistym kształcie jest podzielone przez rząd kolumn. Na fryzie, nad kolumnami, można rozpoznać portret Dioklecjana i jego małżonki Pryski, wkomponowane w motyw Eros na polowaniu, i inne sceny z mitologii. Pomieszczenie zwieńczone jest kopułą z wypalanej cegły.

Naprzeciw wejścia do mauzoleum prowadzi niewielka uliczka do dawnej świątyni Jupitera. Przez bardzo bogato udekorowany portal wchodzi się do świątyni wzniesionej nu podniesionym fundamencie. W VII w. świątynia zostałuzaadaptowaną na kaplicę chrzcielną pod wezwaniem Sv. Ivana. Charakterystycznym rysem doskonale zachowanej budowli jest sklepienie kasetonowe. W środku pomieszczenia stoi chrzcielnica zbudowana na rzucie krzyża. Jedna z płyt, które tworzą chrzcielnicę, przedstawia Chrystusa. Prócz dwóch sarkofagów - miejsca wiecznego spoczynku sławnych biskupów -na uwagę zasługuje figura z brązu przedstawiająca św. Jana Chrzciciela, dzieło Ivana Meśtrovića.

Z biegiem czasu, gdy coraz więcej ludzi osiedlało się na tym terenie, pałac powoli przekształcał się w pulsujące życiem miasteczko. Starożytne budowle były przebudowywane lub rozbierane, celem pozyskania miejsc pod nową zabudowę. Powstało kilka wartościowych pałaców. Najpiękniejszy jest Pałac Papalića, przy ulicy Zarkova. Umieszczone tu muzeum miejskie przechowuje dokumenty, książki i przeróżne przedmioty muzealne dotyczące historii Splitu.