Omiš

Omiš to miasteczko leżące w środkowej części Dalmacji, miedzy Splitem a miejscowością Makarska. Położone jest w kanionie przepięknej rzeki Cetiny i otoczone masywnymi wąwozami. Liczne plaże i zatoczki, rośliny śródziemnomorskie, bogata oferta kulturowa i gastronomiczna, świeże powietrze i kryształowo - błękitne morze czynią riwierę Omišką doskonałym miejscem wypoczynkowym dla tych, którzy szukają odpoczynku od rytmu życia współczesnego. Przepiękna rzeka Cetina i jej kanion, skaliste piękności - góry Dinara, Mosor i Babnjaca, wiekowe gaje oliwne i winnice oraz pobliskie śródkowo-dalmatyńskie wyspy razem czynią atmosferę fantastyczne piękności.

Tuż za miejscowością wznosi się południowy kraniec Mosoru, przecięty przez rzekę Cetinę. Na południu z morza wyłania się wyspa Brać. Korzystne położenie wpłynęło pozytywnie na rozwój miasta i spowodowało, że Omiś stał się portem pulsującym życiem. Jednakże głównym zajęciem mieszkańców nie był handel, lecz uprawianie piractwa, które przysparzało wiele kłopotów innym miastom dalmatyńskim. I chociaż mieszkańcy Omiś ponosili klęski w licznych wojnach, nie wyrzekli się niecnego procederu. Dopiero gdy Wenecjanie zawładnęli ostatecznie miastem w 1444 r., na wybrzeże dalmatyńskie powrócił spokój.

Omiš to doskonała baza wypadowa zwiedzania reszty Dalmacji. Starożytne rzymskie miasta Split i Salona są tylko pół godziny jazdy oddalone od Omiša. Wyspy Brac, Hvar, Korcula i Vis są również dość blisko Omiša. Dla tych, którzy lubią aktywny wypoczynek, Omiš jest naprawdę idealnym celem podróży. Rafting na rzece Cetina, wolne wspinaczki, nurkowanie, wędkarstwo, wspinaczki górskie, piesze wędrówki w przyrodzie, surfing, to tylko niektóre z aktywności, których unikatowa riwiera oferuje swoim zwiedzającym.

Omiś zasłynął w dawnych wiekach jako prastare gniazdo korsarskie. W przeszłości był powszechnie znany ze swoich piratów, których lodzie przez wiele wieków były synonimem zemsty, odwagi i siły dla obcych zaborców. Piraci, chociaż często zdarzało im się przegrywać morskie bitwy i tracić statki, nie wyrzekli się swojego "zawodu". Wzdłuż rzeki Cetiny przebiegała granica pomiędzy Chorwacją a księstwem Neretljan. W tym czasie w Omiśu miał swą siedzibę feudalny możnowładca - książę Kaćić, przywódca gusarów, czyli korsarzy. Względny spokój przyniósł dopiero rok 1444, kiedy miastem zawładnęli Wenecjanie.

Z czasów pirackiej przeszłości pozostał w mieście niezwykły zabytek - prawdziwy warowny zamek korsarski Mirabela, stojący na stromej skale. Obecnie można obejrzeć ocalałe kolumny z ciekawymi kapitelami, resztki murów, a także pozostałości różnego typu skrytek i schowków w których, niestety, nie ma już żadnych skarbów.

Na prawym brzegu Cetiny znajduje się najważniejsza budowla miasta, przedromański kościół św. Petar, jednonawowa świątynia z absydą i kopułą, stanowiąca niegdyś jeden z najważniejszych ośrodków studiów nad głagolicą.

Dzisiaj kapitałem mieszkańców są piaszczyste i żwirowe plaże otoczone dającymi cień piniami i miłe i zaciszne stare miasto z licznymi kawiarniami. Mimo to miasto nie zdołało rozwinąć się w ważny ośrodek turystyczny. gdyż w pobliżu znajduje się kilka uciążliwych zakładów przemysłowych. W dzielnicy Priko po prawej stronic brzegu rzeki Cetina wznosi się najważniejsza budowla miasta, przedromański kościół Sv. Petar. Jednonawowa świątynia z apsydą i kopułą stanowiła w XVIII w. ośrodek studiów nad głagoli cą, i tu przygotowywali się kandydaci do kapłaństwa. Godna polecenia jest wycie czka w wąwóz Cetiny, do Raldmaiioyc nilinice i wodospadu Gabavica.

Zwiedzając Omiś, koniecznie trzeba udać się do wodospadów Cetiny nazywanych Gubavica. Rzeka płynie tu wąskim kanionem wśród wysokich białych ścian skalnych. Potem spada z hukiem z wysokości 50 m, wypełniając całą kotlinę maleńkimi kropelkami pyłu wodnego, mieniącymi się w słońcu wszystkimi barwami tęczy.