Cres

Cres to niezwykle popularne turystyczne miasto usytuowane na wyspie o tej samej nazwie, leży nad dobrze osłoniętą zatoką i już w czasach starożytnych było ważnym portem handlowym. Z czasów weneckich zachowały się fragmenty murów miejskich i wież. Jeszcze dziś stary port tętni bujnym życiem. Liczne restauracje serwujące dania rybne i lodziarnie pod gołym niebem przyciągają gości, a wieczorami spacer nad wodą i przez stare miasto daje okazję do zapoznania się z atmosferą i charakterem średniowiecznych kamieniczek i innych budowli.

Znad morza prowadzą romantyczne, małe uliczki do kościoła parafialnego Sveta Marija Snjeżna. Na probostwie obok cennych malowideł przechowuje się poliptyk Alviseo Vivariniego. W pobliżu znajduje się rynek główny miasta z ratuszem i loggią, pod którą przekupki zachęcają do kupna różnych towarów.

W leżącym w pobliżu pałacu znajduje się Gradski muzej (Muzeum Miejskie) miasta Cres ze zbiorami antycznymi i etnograficznymi. W pałacu tym urodził się w 1529 r. Franio Petrić. Jego rodzina pochodziła z Bośni. Nie dziwi więc fakt, że Petrić był zdecydowanym przeciwnikiem Wenecji. Dość wcześnie nawrócił się na protestantyzm i musiał opuścić wyspę. Miejscami jego pobytu były Labin, Ingolstadt, Wenecja i Padwa, gdzie studiował Vlaćića. Po latach studiów stał się doskonałym znawcą języka greckiego, filozofii i literatury. Napisał 13 dzieł i przetłumaczył liczne teksty greckie na łacinę, w tym między innymi proroctwa Zaratustry. Zmarł w 1597 r. w Rzymie i pochowany został w kościele św. Onofriusza.

Po dalszych 12 km dochodzi się do małej miejscowości portowej Valun, leżącej nad uroczą zatoczką z czystą, jasną, żwirową plażą i przezroczystą wodą morską o kolorze turkusowym. Ta malownicza wieś rybacka, może niektórym turystom przypomnieć niemiecki serial filmowy Naprzeciw słońcu, który tu został nakręcony.

W centrum miejscowości stoi kościół, w którym przechowuje się słynną tablicę z Valun. Jest ona świadectwem starego pisma chorwackiego. Inskrypcje napisane zostały po łacinie i w alfabecie starosłowiańskim. Niestety zachowały się tylko nieliczne fragmenty. Badacze sądzą, że idzie tu o nazwiska fundatorów kościoła. Kopia tablicy znajduje się na murze zewnętrznym starej olejarni, zaadaptowanej na bardzo przytulną gospodę.

Ulubionym celem wycieczek jest średniowieczna wioska górska Lubenice, leżąca 380 m nad wybrzeżem. Specjalnością znajdującego się tutaj baru jest szynka suszona na powietrzu (prśut), szczególnie smaczna dla zażywających kąpieli, tych którzy pieszo pokonali wzniesienie lub łódką przypłynęli do idyllicznej zatoki. Niewielu pozostało starych mieszkańców 1000 lat liczącej miejscowości. Łatwo ich spotkać, gdy zachęcają turystów do kupienia owczych skór.

Pieszo można w ciągu dwóch godzin dojść ścieżką pasterską z Lubenice do częściowo zamieszkanej osady chłopskiej Pernat. Stamtąd prowadzi wąska spadająca w kierunku morza droga. Idąc wzdłuż kamienistego i spadzistego wybrzeża można zawędrować do Valun.