Wino

Chorwacja słynie z różnego rodzaju win i wódek (rakija), które pije się do obiadu w każdym domu. Wina te są lekkie i słabe, ale bardzo smaczne. Rakija - mocna wódka z winogron lub brzoskwiń - jest często podawana przed posiłkiem. Wina produkowane na wybrzeżu dalmatyńskim są zazwyczaj ciężkie (np. Dingac) i zawierają sporo alkoholu. Istryjskie wina są lżejsze i słabsze, np. Ćuveno vino

Chorwaci lubią specjalne "drinki" - wino rozcieńczone z wodą mineralną, które popijają w czasie popołudniowej sjesty. Według znawców, najlepsze wina pochodzą z zachodniej Istrii i półwyspu Peljeśac; wśród win czerwonych godny polecenia jest Dingaó, z białych win najbardziej znany jest Grk i Maraśtina.

Z win deserowych koniecznie trzeba spróbować "świętego wina" Prośek, które pili już Rzymianie. Przygotowanie tego trunku wymagało specjalnej procedury. Najpierw na słońcu suszono winogrona, potem wkładano je do bardzo słodkiego moszczu, aby następnie poddać fermentacji. Wino rozlane do butelek przechowywano w piasku. Najbardziej znany jest Prośek Dioklecjan. Z tego, co zostanie po produkcji wina Prośek, wytwarza się wódkę winogronową Lozovaca. Z likierów najsmaczniejszy jest produkowany w Zadarze Maraskino z pestek wiśni.

Podniosły stosunek do wina wyrażony został w hymnie narodowym, jak również w licznych toastach i przyśpiewkach ludowych. Przykładem tego jest kajkawska przyśpiewka: Joś ni jedan Zagorec nije prodal vina, već mu ga je popiła njegova drużina. Pijme ga, pijme ga, vse do dana belega.

Wszystkie tradycje związane z winem są bardzo stare. Na św. Wincentego w dniu 22 stycznia tradycyjnie idzie się do winnicy. Krzaki winorośli „podlewa się dojrzałym winem, w darze składane jest jedzenie (np. kiełbaski) i pierwszą przyciętą gałązką przywołuje się obfite zbiory. Wyjątkowym wydarzeniem jest samo winobranie oraz dzień św.

Marcina obchodzony 11 listopada, kiedy niesfermentowany moszcz „zamienia się w wino. W tym dniu urządzane są festyny, na których podaje się kaczkę z kasztanami, próbuje młodego wina i śpiewa radosne pieśni. Dziś w wielu miejscowościach przekształciły się w turystyczną atrakcję, a do najbardziej znanych należą Kriżevaćki Śtatuti.

Tradycję festynów winnych kultywują członkowie klubów winnych z terenów, na których uprawiana jest winorośl: Varażdin, Krapina, Kriżevci, Sisak, Petrinja, Karlovac, Ivanić-Grad, Bjelovar, Kopiwnica, Durdevac, Samobor, Pożega, Zagrzeb, Vinkovci. Obowiązują ich zasady stosowane przez Stowarzyszenie Ekspertów Winnych Pinta (Udrużenje vinskih doktora Pinta), które w 1696 roku w swojej posiadłości Krkanec niedaleko miasta Varażdin założył wraz z przyjaciółmi wielki znawca win baron Baltazar Pataćić. Na tej podstawie Belostenec w roku 1740 w swoim utworze Gazophylacium opisuje dziesięć właściwości degustacyjnych wina. Wielkim przeżyciem przy stole jest dobieranie potraw i napojów. Stosując się do ogólnych zaleceń, podczas posiłku należy podawać wina od lżejszych do cięższych, od jasnych do ciemnych, od schłodzonych do cieplejszych. Do chorwackich potraw najlepiej pasują chorwackie wina. Korzystając z zaleceń Nevenka Fazlicia i Vinka Milata w książce Chorwackie wina jako aperitif należy podawać wytrawne bardzo białe wino.