Nin

Nin to dosłownie niewielkie miasteczko usytuowane w okręgu zadarskim w Chorwacji. Zostało zbudowane na niskim półwyspie, który zmienił się w wysepkę w XIV wieki w wyniku pogłębiania kanału sztucznego. Jest to miasteczko bardzo historyczne, gdyż to tu właśnie swoje początki ma Chorwacja, doceniają to wszyscy turyści o zainteresowaniach historycznych licznie odwiedzający Nin. W małym, położonym nad zatoką miasteczku oblanym ze wszystkich stron wodą i połączonym z lądem dwoma mostami, znajdują się ruiny historycznego Nin.

Dla plemienia Liburnów Nin było ośrodkiem osiedlania. Z setką odkrytych grobów jest ono obecnie najważniejszym miejscem badań archeologicznych w Dalmacji. Gdy Dalmacja była częścią cesarstwa rzymskiego, Rzymianie popierali rozwój miasta. Nazwali je Aenona. Miasto miało własny samorząd i typowe dla Rzymian budowle: forum, amfiteatr, akwedukt, mury miejskie i monumentalną świątynię, największą w całej Dalmacji.

Nin nie oparł się najazdom Awarów i Słowian, jakie miały miejsce w VII wieku. Zagłada miasta była jednocześnie jego początkiem. Na terenie tym Chorwaci bowiem zbudowali swoje centrum polityczne. religijne i kulturalne. Około 800 r. przybyli tu misjonarze frankońscy z posłannictwem szerzenia chrześcijaństwa. Ponieważ królowie chorwaccy nie mieli stałej stolicy, często korzystali z miasta jako tymczasowej siedziby. W Nin - centrum religijnym - odbywały się królewskie koronacje. Gdy miasto przeszło we władanie Wenecji, zniszczone zostały urządzenia obronne, a nawet niektóre części miasta, w obawie, że Turcy mogą je wykorzystać do własnych celów. W XVIII i XIX w. Nin odbudowano, lecz nie osiągnął już nigdy dawnego znaczenia i świetności.

Pośrodku starego miasta, częściowo otoczonego murem, stoi kościół Sveti Kriź, najważniejsza starochorwacka budowla. Jej powstanie datuje się na 800 rok. Jest zapewne najmniejszą katedrą świata. Obwód kościoła liczy zaledwie 36 kroków. Nazwano go katedrą, ponieważ przypuszcza się, że przy nim istniała siedziba biskupa. Nad wejściem do świątyni znajduje się inskrypcja wskazująca na nazwisko fundatora. Był nim źupan Godeżav (książę Godeźav). Jest to jednocześnie najstarsze z przekazywanych imion książąt chorwackich. Dla badaczy budowla ta stanowiła przez długi okres pewną zagadkę. Z jednej strony zdumiewa doskonałość proporcji, a z drugiej brak istotnych cech architektonicznych. Rozwiązanie tej zagadki podał malarz z Dubrownika Mladen Pejaković. Stwierdził mianowicie, że kościół, biorąc pod uwagę jego wymiary i elementy budowlane, został wzniesiony według najważniejszych pozycji słońca, a więc moment letniego i zimowego przesilenia i zrównania dnia i nocy. W ten sposób powstała budowla, która jest jednocześnie zegarem, kalendarzem i kościołem.

Niedaleko ŚW. Krzyża znajduje się kościół parafialny Sveti Anselmus. Fragmenty romańskiej i gotyckiej architektury kościoła zasługują tu na uwagę. Godny obejrzenia jest także skarbiec. Znajdują się w nim wspaniałe wyroby ze srebra i złota, świadczące o wysokim rozwoju kulturalnym miasta Nin we wczesnym średniowieczu. Do obejrzenia są między innymi dwa relikwiarze z czasów Karolingów z VIII i IX w. oraz pierścień papieża Piusa 11 z XV wieku. Przy ulicy prowadzącej do górnej bramy miejskiej stoi posąg biskupa Grgur Ninskiego, dzieło rzeźbiarza Ivana Meśtrovića. Jest to pomniejszona kopia rzeźby ze Splitu. W drodze do Zadaru napotyka się w Prahulje kościół Sv. Nikola z XI w. oddalony 1 km od Nin w kierunku południowo-zachodnim. W miejscu, gdzie wznosiła się kopuła, zbudowano później ośmiokątną wieżę obronną, a kościół służył jako miejsce do obserwacji. W okolicy znajdują się liczne pagórki wysokie na dwa, trzy metry, na których niegdyś grzebano zmarłych. Początkiem swym sięgają czasów przedhistorycznych.

W Bokanjać, przy odrobinie szczęścia, można popatrzeć na okresowo pojawiające się jezioro Bokanjaćko blato. Podczas dłużej padających deszczy osiąga ono powierzchnię do 5 km2. Przez kanały podziemne do jeziora docierają węgorze z morza.