Jeziora Plitwickie

Park Narodowy Jezior Plitwickich leży w pól drogi między Zagrzebiem a Zadarem. Na obszarze 19,5 hektarów lesistych pagórków znajduje się tu 16 turkusowych jeziorek połączonych wodospadami i kaskadami. Słynne tektoniczno-krasowe jeziora biorą początek z dwóch niewielkich rzeczek o wdzięcznych nazwach - Czarna i Biała, które łączą się niedaleko miejscowości Plitvicki Ljeskovac, tworząc jezioro Prośćanskie - pierwsze z 16 Jezior Plitvickich. Bogate w minerały wody rzeźbią sobie nowe ścieżki w skale, tworząc z wapiennego tutu wciąż zmieniające się formy.

Park Narodowy jeziora Plitvice znajduje się na Uście Światowego Dziedzictwa Murowego i Przyrodniczego UNESCO, jego ozdobą jest naturalne, szczególne piękno szeregu jezior, wodospadów i strumieni, które znikają i ponownie się pojawiają, stale zmieniając swój wygląd. Dlatego waśnie warto uchwycie niepowtarzalny moment w tej galerii przyrody. Zajmuje obszar 20 000 ha: około 200 ha przypada na jeziora, 14 000 ha na lasy, które tu i ówdzie zachowały charakter pierwotnej puszczy. Flora rozwinęła się tutaj wspaniale i stanowi raj dla licznych gatunków ptaków (m.in. sępy) i innych zwierząt. Żyją tu sarny, niedźwiedzie, wilki, dzikie świnie, żbiki i wydry, którym gdziekolwiek indziej groziłoby wyginięcie. Ten system jezior powstał na skutek powolnej erozji równiny zbudowanej ze skał wapiennych i dolomitów. Płynąca tu rzeka Korana wypłukała twardszy dolomit i w tych miejscach powstały szerokie jeziora. W bardziej miękkiej wapiennej skale powstały głębokie zapadliny i fiordy tworząc system niżej położonych jezior. Na tym bogatym w deszcze obszarze są idealne warunki dla wegetacji mchów i porostów.

Odkładający się wapień i magnez, a także pewne gatunki mchów i porostów utworzyły i tworzą nadal wapienną martwicę w tych miejscach, gdzie istnieją naturalne rozgraniczeniu jezior. Ściany dzielące jeziora powiększają się, Pod silnym naciskiem wody bariery te ulegają zniszczeniu i w ten sposób rozpoczyna się proces ich tworzenia od nowa. Zjawisko to powoduje, że dno i ściany jezior pokryte są białą warstwą, której woda nadaje niepowtarzalny urok. Należy zauważyć, że wszystkie przed mioty znajdujące się w wodzie, na przykład spadające do wody pnie drzew pokrywane są białą powloką i kamienieją. Wstęp do parku jest płatny. W cenie bile tu znajduje się opłata za skorzystanie albo z łodzi, którą można odbyć przejażdżkę po jeziorze Kozjak, albo z kolejki kursu jadącej po prawej stronie jezior.

Drewnianymi mostkami można wędrować aż 18 km brzegiem jeziorek i strumieni, między huczącą wodą. Jeziora powstały na skutek długotrwałego procesu erozji równiny zbudowanej ze skat wapiennych i dolomitów. Przepływająca tędy Korana wypłukała twardszy dolomit, a w skałach wapiennych, bardziej miękkich i podatnych na działanie wilgotnego i deszczowego mikroklimatu utworzyły się głębokie zapadliny i fiordy. W miejscach naturalnych przerw między jeziorami, odkładający się wapień i magnez oraz niektóre gatunki mchów i porostów tworzą wapienną martwicę. W związku z tym ściany odgraniczające jeziora wciąż się powiększają. Jednocześnie pod wpływem silnego nacisku wody bariery w pewnym momencie ulegają zniszczeniu i cały proces zaczyna się od nowa. To ciekawe zjawisko powoduje, że niecki jezior są białe, co nadaje im niepowtarzalny charakter. Wszystkie przedmioty, które przypadkowo wpadną do wody pokrywają się białą powłoką i kamienieją. Na terenach wokół jezior powstały idealne warunki rozwoju dla mchów, porostów i innych lubiących wilgoć roślin, dzięki czemu osiągają one imponujące rozmiary i niezwykły wygląd. Nieprzeciętna flora zachowała gdzieniegdzie charakter prawdziwej puszczy zamieszkiwanej przez liczne gatunki ptaków i zwierząt. Żyją tu m.in. sępy, mimy, niedźwiedzie, wilki, dzikie świnie, żbiki i wydry.

Jeziora Plitvickie dzielą się na dwie grupy: Górne (większe) i Dolne (mniejsze). Jeziora Górne powstały na skutek zawalenia się stropów podziemnych grot, do których kaskadami spływały wody z górnych części terenu. Jednym z najpiękniejszych miejsc na ich obszarze jest Tomićevo Pogledalo, z którego rozciąga się wspaniały widok na jezioro Ciginovac, szczyty Pljesavicy oraz kaskady i wodospady. Największym i najpiękniejszym wodospadem jest Galovacki Buk, którego wody spadają z wysokości 20 m. Kozjak, największe jezioro o długości 3 km i szerokości 500 m, jest zasilany wodą spływającą wodospadami z wyżej położonych zbiorników. Jego wody są nie tylko przejrzyste, ale i ciepłe - ich temperatura wynosi ok. 24°C.

Jeziora Dolne (jest ich cztery) rozlewają się w głębokim kanionie o oślepiająco białych ścianach, co w połączeniu z turkusową wodą daje niesamowity efekt. Największe z nich, Milanovac, położone jest między dwiema wysokimi ścianami skalnymi. Jego wody spływają do niżej położonego Gavanovac otoczonego stromymi i nieprzystępnymi skatami. Droga prowadząca wzdłuż jego brzegów wyciosana jest w skale. Wszystko to stanowi o niezwykłym, niemal pocztówkowym krajobrazie okolicy.

Czwartym, i zarazem ostatnim, z Jezior Dolnych jest Novakovicia Brod, którego wody tworzą wspaniały, trzydziestometrowy wodospad Sastavci. Z drugiej strony kotliny spływa Plitvicki Potok wpadający do rzeki Korany. Groty i kaskady Za najbardziej urokliwe miejsce na obszarze Jezior Dolnych uchodzi teren wokół jeziora Kaluderovac, gdzie liczne wodospady przechodzą stopniowo w mniejsze kaskady, które wydają się przeskakiwać nad porośniętymi zieloną trawą progami. Obok Wielkiej Kaskady znajduje się bardzo ciekawa Grota Mnicha z bajkowymi stalaktytami. Jeszcze bardziej interesująca jest Błękitna Grota częściowo znajdująca się pod wodą.

Choć to piękne miejsce, ja jednak swoją czarną historię, bowiem to właśnie w Plitvicach rozpoczęta się wojna domowa. 31 marca 1991 r. Serbowie zajęli budynek dyrekcji parku. Zamordowany przez nich w wielkanocną niedzielę policjant Josip Jović był pierwszą ofiarą konfliktu. Kiedy w sierpniu 1995 r. chorwacka armia odbiła park, okazało się, że przyroda wyszła z działań wojennych bez szwanku, ale z okolicznych hoteli zostały tylko ruiny.

Warto zwiedzić Park Plitvickich Jezior, obcując ze wspaniałą, miejscami jeszcze dziką przyrodą; przyjrzeć się pięknym turkusowym wodospadom wśród białych skał i zielonej roślinności; pospacerować ścieżkami między jeziorami i obejrzeć Grotę Mnicha. W czasie zwiedzania bardzo pomocna będzie mapa turystyczna dostępna na recepcji oraz w kasach biletowych, ponieważ liczba dróg i ścieżek - zresztą dobrze oznakowanych - jest bardzo duża. Także dla zmotoryzowanych turystów wyznaczone są drogi i odpowiednie miejsca widokowe. Wojna, która rozpoczęła się tutaj w Wielkanoc 1991 r. i czystki etniczne spowodowane przez Serbów oszczędziły naturę, lecz oba kempingi Plitvice zostały zniszczone, podobnie jak wiele domów w okolicy.