Zadar - kościół św. Marii

Kościół św. Marije pochodzi z XII w i podczas poszerzania murów obronnych został znacznie zmniejszony. W następnych latach świątynia była wciąż ozdabiana i upiększana, a w 1600 r. powstała wspaniała monumentalna fasada renesansowa. W pobliżu znajdują się kaplica św. Roka z 1508 r. i dwunawowy kościół św. Petar Stari z IX w., wewnątrz którego warto przyjrzeć się interesującym pozostałościom fresków w stylu bizantyjskim z XII i XIII w. Obok stoi mniejszy romański kościółek św. Marcela, gdzie na wewnętrznych ścianach widoczne są pozostałości malowideł ściennych, a na zewnątrz bardzo ciekawa rozeta. Naprzeciwko można podziwiać romańsko-gotycki pałac Fanfogna przebudowany w stylu renesansowym. Monumentalny romański kościół św. Krśevan jest szczególnie wart uwagi. W elewacji budowli pochodzącej z X w. znajdują się trzy interesujące portale z czterema arkadami. Wewnątrz świątynia jest podzielona trójnawowo korynckimi kolumnami. W absydach znajdują się freski z przełomu XIII i XIV w. przedstawiające św. Jana Chrzciciela, św. Chryzogona i Chrystusa. Najciekawsze jednak są zewnętrzne strony trzech absyd - kolumnowy krużganek głównej absydy przywodzi na myśl te same elementy architektoniczne z Lombardii. W absydzie centralnej znajduje się barokowy ołtarz z XIV-wieczną płaskorzeźbą Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Ściany bazyliki dekorują "ślepe" arkady. W skarbcu zebrano dary fundatorów i władców chorwackich, zwłaszcza króla Kreśimira. Pod koniec X w. klasztor zarządzany był przez zakon św. Benoa, który miał swoją siedzibę w znanym Polakom klasztorze Monte Cassino we Włoszech.