Pag

Pag jest ostatnią wyspą zatoki Kvarner przed Dalmacją. Część wyspy ma iście księżycowy krajobraz - powierzchnię stanowią nagie, jasne góry bez żadnej roślinności. To głównie skutek niszczącego wiatru Bora, wiejącego znad sąsiadującego z Pagiem pasma górskiego Velebit. Wygląda na nieurodzajne miejsce z mniejszą liczbą udogodnień niż na innych wyspach. Aczkolwiek to tylko pierwsze wrażenie ponieważ miejsce to cieszy się uznaniem licznych turystów.

Od strony płd - wsch wyspa połączona jest mostem z lądem. Pag jest wąską i długą wyspą - ma ponad 60 km długości. Pag słynie z podobnie nazywanego, słonego i smacznego sera owczego, serwowanego z naturalnie suszoną szynką w restauracjach całej Chorwacji.Innym znanym wytworem są misterne koronki, od wieków wyrabiane przez miejscowe kobiety.

Tradycyjny wyrób serów i koronek rozwija się dzięki turystyce, ale urokliwe miasto Pag rzadko kiedy jest tak zatłoczone jak Rab. Na usytuowanej nad nabrzeżem starówce można znaleźć niewielką katedrę, parę kościołów, pałac dożów oraz muzeum po święcone sztuce koronkarskiej. Na wyspie Pag znajduje się stosunkowo dużo plaż piaszczystych i z drobnych kamieni. Najbardziej znana z nich to Zrce. Wśród turystów bardzo popularna jest miejscowość Novalja.

Pag o powierzchni 284 km kw. i długości prawie 60 km, wraz z wyspami leżącymi przed Zadarem należy do grupy wysp północno dalmatyńskich. Z powodu mocnych wiatrów Bora wyspa uboga jest w roślinność, mimo że chłopi i pasterze przez wieki budowali kilometrowe mury kamienne, które miały bronić uprawy przed wyniszczającymi wiatrami.

Już Rzymianie poznali strategiczne znaczenie Pag. Od nich też pochodzi nazwa wyspy (pagus = wieś). W średniowieczu biskupi z Zadaru i Rab wiedli spór, do kogo ma należeć, gdyż na niej znajdowały się przynoszące dochody ogrody solne. Spór był tak zaciekły, że podzielono wyspę na dwie części. Dopiero Wenecjanie zaprowadzili pokój. Po zniszczeniu starej Cissa i Pagus w czasie powstań Wenecjanie rozważali założenie nowego miasta i wyznaczyli znanego mistrza budowlanego Juraja Dalmatinaca na architekta.

Wielkie nadzieje wiąże się z turystyką. W Paski zaliv (zatoce Pag) liczącej 11 kilometrów długości są piaskowe plaże, a w Pag czynnych jest 6 hoteli. Plaże dla nudystów i kempingi znajdują się opodal wioski rybackiej Novalja, stanowiącej jednocześnie bramę do Lun. Droga przez wąski półwysep Lun kończy się w niedużym porcie rybackim Tovarnele.

Ważna dawniej na wyspie miejscowość Cissa, względnie Caska, jak ją Chorwaci nazywają, przeżywała swój rozkwit do końca XIV wieku. Wówczas to żołnierze z Zadaru wtargnęli do Cissy i zniszczyli ją.